همه چیز در مورد مریخ – به زبان ساده
مریخ سیاره ای به رنگ سرخ و پر رمز و راز ، که بزرگ ترین امید انسان ها برای زندگی در فضا است – خانه ای دوم برای انسان ها ! وجود آب ، هوا ، موجودات زنده و ... همه و همه سوالاتی است که از زمان شناخت این گوی سرخ رنگ به دنبال پاسخ برایشان هستیم . شما از ویژگی های این سیاره چه می دانید ؟ در این مقاله قصد داریم اطلاعات جامع و جذابی درباره همسایه کوچک تر و سرد تر زمین را در اختیارتان قرار دهیم ؛ همراه ما باشید .
Mars (مریخ) ، چهارمین سیاره از خورشید در منظومه شمسی است که از نام خدای جنگ رُم برگرفته شده است ؛ "سیاره سرخ" نام دیگریست که مریخ با آن نیز شناخته می شود ، خب چرا ؟ چون رنگ آن قرمز است ! این رنگ مشخصه ناشی از مقدار بسیار زیادی ماده شیمیایی به نام اکسید آهن (همان "زنگ زدگی") در سنگ ها و خاک آن است .
بعد از عطارد ، مریخ دومین سیاره کوچک در منظومه شمسی به شمار می رود ؛ قطر آن 6791 کیلومتر بوده که تقریبا نصف قطر کره زمین است .
هوا در مریخ می تواند بسیار سرد شود ، خیلی سردتر از سردترین نقطه کره زمین ! زیرا جو مریخ بسیار نازک تر از جو زمین است و همین امر به طور چشمگیری میزان گرما را در این سیاره سرخ پایین می آورد ، دلیل دیگر این هوای سرد دور تر بودن مریخ از خورشید است .
به طور متوسط دمای سطح مریخ منفی 25 درجه سانتی گراد است - 58 درجه کم تر از دمای متوسط زمین . در خط استوا مریخ ، دما تا 20 درجه سانتی گراد بالای صفر رسیده است اما قطب های مریخ تا منفی 140 درجه سانتی گراد را نیز پشت سر گذاشته اند .
سیاره سرخ ، خانه بلند ترین کوه منظومه شمسی است ! کوه آتش فشانی ای با نام Olympus Mons . ارتفاع این کوه سه برابر کوه اورست است ، یعنی 24 کیلومتر !
همینطور که مشغول خواندن این متن هستید ، بلند شده و بپرید ! چند سانتی متر پریدید ؟ اگر همین پرش را در مریخ انجام دهید ، سه برابر بیشتر خواهید پرید ؛ دلیل این امر نیروی جاذبه (گرانش) است ، نیرویی که ما را بر روی زمین نگه داشته و جلوی معلق شدن در هوا را می گیرد ، این نیرو در مریخ بسیار ضعیف تر است (37.5 درصد از گرانش زمین) .
عددی که ترازو به شما نشان می دهد ، در واقع میزان تأثیر گرانش بر جرم شما است ، در نتیجه این عدد به سه عامل جرم ، گرانش و فاصله از مرکز سیاره بستگی دارد ؛ حال با این اطلاعات فکر می کنید عددی که ترازو در مریخ به شما نشان می دهد کم تر است یا بیشتر ؟ اگر روی زمین 45 کیلوگرم باشید ، در مریخ تنها 16 کیلوگرم وزن دارید!
اگر شب ها نگاه کردن به ماه ، برایتان لذت بخش است ، می توانید یکی از طرفداران پر و پا قرص مریخ شوید ! مریخ دو عدد ماه (قمر) دارد ، یکی "فوبوس" و دیگری "دیموس" .
یک روز در مریخ 24 ساعت و 37 دقیقه است – تنها یک کمی بیشتر از یک روز در سیاره زمین - به هر یک روز مریخ یک "سُل – sol" می گویند که مخفف عبارت "solar day" است .
یک سال در مریخ ، تقریبا معادل دو سال در زمین است زیرا این سیاره سرخ هر 687 روز یک بار ، یک دور کامل خورشید را دور می زند .
محور چرخش مریخ نسبت به محوری که بر روی آن به دور خورشید حرکت می کند ، دارای زاویه 25.2 درجه است و وجود این زاویه به ایجاد فصل هایی تقریبا مشابه با زمین ، کمک می کند .
هر نیمکره ای که به خورشید نزدیک تر باشد بهار و تابستان را تجربه کرده ، در حالی که نمیکره کج شده ، پاییز و زمستان را پشت سر می گذارد . مریخ در هر سال دو لحظه خاص دارد ، لحظه ای که نور در هر دو نیمکره یکسان است ، این دو روز را "equinoxes – اعتدال شب و روز" می نامند .
تاکنون هیچ انسانی بر روی این سیاره خوش رنگ پا نگذاشته است ؛ اما سفینه های فضایی ای به آنجا فرستاده شده تا در تحقیقات به دانشمندان کمک کنند - اولین فضاپیمایی که بر روی سطح مریخ فرود آمد ، Viking Landers در سال 1976 بود .
تا همین اواخر ، محققان به این باور رسیده بودند که هیچ آب مایعی در سطح Mars وجود ندارد و این سیاره تنها در بردارنده سنگ ، خاک و یخ است . اما پس از دهه ها مطالعه با مدارگَرد ها ، لندر ها و مریخ نورد ها ، سرانجام در سال 2018 شواهدی هیجان انگیز از وجود دریاچه ای درست در زیر قله ای یخی واقع در قطب جنوب مریخ به دست آمد ! و جالب تر از آن ، این است که حیات میکروبی در زیر سطح زنگ زده این سیاره کشف شد !
عامل اصلی زمین شناسی مدرن مریخ ، جو آن است . جوی که از دی اکسید کربن ، نیتروژن و آرگون ساخته شده است . اگر بخواهیم جو مریخ را طبق استاندارد های زمین بررسی کنیم ، هوا مریخ بسیار سبک شناخته می شود به طوری که فشار هوا بالای کوه اورست ، 50 برابر بیشتر از سطح مریخ است .
با وجود سبکی هوا ، تنها وزش یک نسیم در مریخ می تواند تا 60 مایل در ساعت سرعت گرفته و در نهایت منجر به ایجاد طوفان های بزرگ گرد و غبار و زمین های عظیم ریگ روان شود .
سیاره زمین از صفحاتی به نام "صفحات تکتونیکی" تشکیل شده است که تعداد آن ها به 7 یا 8 صفحه اصلی به همراه تعدادی صفحات فرعی می رسد ؛ در واقع این صفحات را می توان موتور فعال زمین دانست زیرا به طور مداوم در حال حرکت هستند .
نکته جالب این است که سیاره مریخ فاقد سیستم تکتونیکی و همچنین میدان مغناطیسی است ! فقدان این سد محافظتی ، باعث شده تا ذرات پر انرژی خورشید بتوانند جو سیاره مریخ را از بین ببرند - این اتفاق می تواند توضیحی برای نازک بودن جو مریخ باشد .
در گذشته های باستان (4.12 تا 4.14 میلیارد سال پیش) به نظر می رسد مریخ دارای دینامی درونی بوده که به یک میدان مغناطیسی در کل سیاره نیرو می بخشیده است . اینکه چه چیزی دینام این سیاره سرخ را خاموش کرد ، همچنان کشف نشده باقی مانده است !
منابع :
3- natgeokids
نظرات 4