رژیم کتوژنیک را بشناسیم

کاهش وزن دغدغه بسیاری از انسان ها است ؛ خیلی از ما برای رسیدن به یک وزن ایده آل و سالم ، رژیم های مختلفی را امتحان کرده ایم . رژیم کتوژنیک ، مدتی است بر سر زبان ها افتاده ، به همین دلیل تصمیم گرفته ایم شما را با این رژیم و نقاط قدرت و ضعف آن آشنا کنیم ؛ همراه ما باشید .

رژیم کتوژنیک چیست ؟ 

برخلاف آنچه تصور می شود رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی نوظهور نیست، بلکه حدود ۱۰۰ سال است که در پزشکی از آن برای درمان تشنج های صرعی مقاوم به دارو ، مخصوصا در کودکان ، مورد استفاده قرار می گیرد ؛ رژیم کتوژنیک برای اولین بار حدود ۵۰ سال پیش ، توسط دکتر اتکینز با هدف کاهش وزن ، مورد استفاده قرار گرفت. 

اسم این رژیم برگرفته از فرایند کتوزیس در بدن است ؛ سلول های ما به طور معمول ترجیح می ‌دهند که از قند به عنوان سوخت رایج استفاده کنند ، حال اگر ما کربوهیدرات مصرف نکنیم ، منبع عمده قند خون از دسترس بدن خارج شده و بدن برای تولید انرژی از سایر منابع یعنی عمدتا چربی ها (و به میزان کم تر پروتئین)که فرم اصلی ذخیره انرژی در بدن هستند ، استفاده می‌کنند – محصول تولید شده در اثر سوختن چربی ها کتون بادی نام دارد .

اگر ۲ الی ۴ روز رژیم غذایی ما کمتر از ۲۰ تا ۵۰ گرم کربوهیدرات دریافت کند ، بدن شروع به تولید کتون بادی می کند ، البته شروع این فرایند ممکن است در برخی زودتر و یا دیرتر رخ بدهد.

رژیم کتوژنیک انواع مختلفی دارد که رایج ترین آنها کتوژنیک استاندارد با ۷۰٪ چربی، ۲۰٪ پروتئین و تنها ۱۰٪ کربوهیدارت است . از آنجایی که در رژیم کتوژنیک محدودیت شدید کربوهیدرات وجود دارد ، پس عمده رژیم غذایی را پروتئین و چربی تشکیل می ‌دهد ؛ یعنی میزان بالایی از گوشت ، پنیر ، تخم مرغ ، آجیل ها و دانه های روغنی ، روغن ها و سبزیجات غیر نشاسته ای.

در یک رژیم متعادل ، کربوهیدرات حدود ۵۰٪ انرژی روزانه را تامین می‌ کند ، حال با محدود کردن این درشت مغذی می توان تصور کرد که چه تغییرات عمده ای در عادات غذایی باید صورت گیرد و مسلما رعایت آن در طولانی مدت کار ساده ای نخواهد بود ؛ علاوه بر این موارد ، حفظ کیفیت رژیم غذایی کتوژنیک معمولا دشوار است ، چرا که پیروی کنندگان این رژیم میزان بالایی از پروتئین ‌و غذاهای پرچرب را مصرف می ‌کنند.

توجه ! بیماران کلیوی باید به این نکته توجه کنند که این رژیم ممکن است بر بیماری آن ها اثر منفی بگذارد ؛ همچنین ممکن است عوارضی مانند حالت تهوع ، استفراغ ، یبوست ، احساس خستگی و مشکلات خواب در ابتدای شروع رژیم در افراد دیده شود.

رژیم کتوژنیک ؛ خوب یا بد؟

به طور کلی اثرات مثبت این رژیم در بیماری هایی مانند آلزایمر ، پارکینسون ، صدمات مغزی ، صرع ، سرطان ، تخمدان پلی‌ کیستیک و بیماری های قلبی گزارش شده است و مطالعات همچنان ادامه دارند. 

در بسیاری از مطالعات مشاهده شده است که رژیم کتوژنیک (بسیار کم کربوهیدرات) سبب تسریع کاهش وزن در مقایسه با رژیم های سنتی کم چرب می شود – ولی این تاثیر با گذشت زمان کمرنگ شده ، به طوری که در طولانی مدت ، نتایج حاصل از رژیم کتوژنیک و رژیم های کم چرب به یکدیگر نزدیک می شود.

از طرفی نشان داده شده است که رژیم کتوژنیک به بیماران دیابت نوع ۲ کمک می کند تا راحت ‌تر قند خون خود را کنترل کنند که البته این اثر هم در بلند مدت تضعیف می گردد .

در خصوص سطوح کلسترول ، نتایج حاصل از مطالعات متفاوت است ، در برخی از مطالعات نشان داده شده است که در ابتدای شروع رژیم ، سطح کلسترول خون افزایش و سپس به میزان قبل کاهش پیدا می‌ کند.

و در نهایت ...

در خصوص این رژیم باید اضافه کنیم از آنجایی که ماندن در این رژیم برای افراد سخت و‌ دشوار است ، مطالعات کمی در مورد اثرات و عوارض این رژیم در طولانی مدت ، وجود دارد. 

توجه !  «رژیم یو یو» که به عنوان «چرخه وزن» نیز شناخته می شود ، نوعی الگوی کاهش وزن است که در آن فرد پس از کم کردن وزن ، دوباره وزن گرفته و دوباره مجدداً وزن کم می کند ؛ در واقع این فرایند مانند اسباب بازی یویو عمل کرده و دائما بالا و پایین می شود – این نوع رژیم غذایی تقریباً معمول است و 10% مردان و 30% زنان آن را انجام می دهند . مدل «Yo-yo dieting» در رژیم هایی با کاهش وزن سریع همراه هستند ، ارتباط مستقیمی با میزان مرگ ‌و میر دارد .

کیفیت این رژیم نکته بعدی ست که باید به آن توجه کرد چراکه معمولاً حجم بالایی از گوشت قرمز ، غذاهای فرایند شده و چربی های ناسالم (به دلیل دسترسی آسان ‌تر) در آن گنجانده می شود. 

استفاده از یک رژیم متعادل که پیروی از آن می تواند سال ها با شما همراه باشد ، منطقی تر از یک رژیم سخت ‌و کوتاه مدت است. 

تا به حال تجربه استفاده از رژیم کتوژنیک را داشته اید ؟ نکات مثبت و منفی این رژیم برای شما چه بوده است ؟ تجربیات خودتان را می توانید در قسمت زیر با همراهان ویرا به اشتراک بگذارید❤️

منبع : health.harvard