فوبیاهای شما از نوع نادر است یا رایج؟! – به همراه روش درمان
همه انسان‌ها ترس‌هایی دارند و گاهی اوقات این ترس‌ها به حدی طاقت‌فرسا اند که افراد به هر قیمتی از آن‌ها اجتناب می‌کنند. پس می‌توان فوبیا را این گونه توصیف کرد: "ترس از وقوع یک اتفاق خاص و یا یک شی خاص که منجر به ترس، اضطراب شدید و حتی در بعضی موارد، حمله پانیک می‌شود."
فوبیا چیست؟
فوبیا یک ترس همیشگی و شدید از یک عامل خاص است؛ یک انسان بالغ می‌تواند تا سه فوبیا را به طور همزمان تجربه کند:
- اشیا
- حیوانات
- اشخاص (مانند پزشک یا دلقک)
- موقعیت
- فعالیت
به عنوان یک انسان بالغ اگر فوبیا داشته باشید، در شرایط زیر ممکن است دچار اضطراب شدید و حملات پانیک شوید:
- به طور فیزیکی در معرض فوبیا خود قرار بگیرید.
- به فوبیا خود فکر کنید.
- به طور مداوم برای جلوگیری از مواجهه با فوبیا، شرایط را پیشبینی کنید.
در کودکان، علائم یک فوبیا خاص ممکن است به صورت زیر باشد:
- گریه کردن
- بی حرکت ماندن از ترس
- چسبیدن به والدین
- واکنش عاطفی شدید
فرق بین ترس و فوبیا چیست؟
ترس یک احساس طبیعی است که هدف بسیار مهمی را دنبال می‌کند: محافظت از شما در برابر آسیب، زمانی که با یک خطر واقعی و قریب الوقوع مواجه می شوید؛ از سوی دیگر، فوبیا یک ترس بیش از حد است که با وضعیت واقعی تناسب ندارد.
فوبیاهای رایج
بر اساس گزارشی در سال 2020، فوبیاهایی که گستردگی آن‌ها در بین انسان‌ها بیشتر است، عبارتند از:
- آکروفوبیا: ترس از ارتفاع
- آئروفوبیا: ترس از پرواز
- آکوافوبیا: ترس از آب
- کلاستروفوبیا: ترس از فضاهای بسته
- نیکتوفوبیا: ترس از تاریکی
- دِنتوفوبیا: ترس از رفتن به دندانپزشک
- اِنوکلوفوبیا: ترس از جمعیت
- گِلاسوفوبیا: ترس از سخنرانی در جمع
- هِموفوبیا: ترس از خون
- یاتروفوبیا: ترس از پزشک
- تریپانوفوبیا: ترس از سوزن
- کولروفوبیا: ترس از دلقک
- میسوفوبیا (جِرموفوبیا): ترس از آلودگی
ترس از حیوانات که به آن زوفوبیا گفته می‌شود، یک دسته بندی کلی بوده و زیر مجموعه‌های آن شامل موارد زیر است:
- آیلوروفوبیا: ترس از گربه
- آراکنوفوبیا: ترس از عنکبوت
- سینوفوبیا: ترس از سگ
- اِنتوموفوبیا: ترس از حشرات
- موسوفوبیا: ترس از موش
- اوفیدیوفوبیا: ترس از مار
- اورنیتوفوبیا: ترس از پرندگان
- اِسفکسوفوبیا: ترس از زنبورها
- ایکتیوفوبیا: ترس از ماهی
ترس از شرایط آب و هوایی را نیز می‌توان به موارد زیر تقسیم بندی کرد:
- آستروفوبیا: ترس از طوفان
- اَنکراوفوبیا: ترس از باد
- آنتلوفوبیا: ترس از سیل
- چینوفوبیا: ترس از برف
- هلیوفوبیا: ترس از خورشید
- لیلاپسوفوبیا: ترس از گردباد و طوفان
- پلوویوفوبیا: ترس از آب و هوای همراه با باران و طوفان
- تِرموفوبیا: ترس از هوا گرم
فوبیاهای نادر
اکثر فوبیاهایی که در بخش قبل گفته شد، به گوش‌تان خورده بود، اما در این بخش فوبیاهایی را معرفی خواهیم کرد که حتی از وجود آن‌ها بی خبرید!
- اَناتیدافوبیا: ترس از تماشا اردک‌ها
- آلِکتروفوبیا: ترس از مرغ یا خروس
- آنتوفوبیا: ترس از گل
- اِمِتوفوبیا: ترس از استفراغ
- اِکوآینوفوبیا: ترس از اسب
- گاموفوبیا: ترس از ازدواج
- ژینوفوبیا: ترس از زنان
- هافوفوبیا: ترس از لمس شدن
- لوکیوفوبیا: ترس از زایمان
- مگالوفوبیا: ترس از اشیاء بزرگ
- نوموفوبیا: ترس از بدون گوشی بودن
- پلوتوفوبیا: ترس از پول
- اسکوپوفوبیا: ترس از خیره شدن
- تالاسوفوبیا: ترس از اقیانوس
- تریپوفوبیا: ترس از الگوهای خوشه‌ای از سوراخ های نامنظم
ترسناک ترین فوبیا دنیا چیست؟
ترسناک ترین فوبیا، یک فوبیا ذهنی بوده و می‌تواند به شدت باعث اضطراب و ترس شود: ترس از ارواح یا فاسموفوبیا! تحقیقات انجام شده در سال 2018 نشان می‌دهند که ترس از ماوراء الطبیعه دارای علائم خاص زیر است:
- حملات پانیک شبانه
- خواب آلودگی در طول روز
- خوابیدن تکه تکه (مدام خوابیدن و بیدار شدن)
- روان پریشی
- ترس از تنها خوابیدن در شب
ترس از ماوراء الطبیعه یا ارواح، اغلب در دوران کودکی ایجاد شده و می‌تواند تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه یابد.
فوبیا چگونه درمان می‌شود؟
چندین روش درمانی برای فوبیا وجود دارد اما از بین آن‌ها، روش‌های زیر تاکنون مفید واقع شده‌اند:
- رفتار درمانی شناختی (CBT): به گفته این روش، رفتارهایی وجود دارند که از طریق تفکر عقلانی قابل کنترل نیستند، به همین دلیل درمانگر با تمرکز بر حل مسئله، صحبت با بیمار، درک دیدگاه و طرز تفکر او، در پی حل مشکل بر می‌آید.
- درمان حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR): این روش به منظور درمان بیمارانی که از تجربه‌‌ها و خاطرات ناخوشایند ،اضطراب، بی خوابی، کابوس و سایر مشکلات هیجانی رنج می‌برند، ابداع شده است.
- مواجه درمانی (Exposure therapy): تکنیکی در رفتار درمانی برای درمان اختلالات اضطرابی است؛ اساس این روش، قرار دادن بیمار در معرض منبع اضطراب، بدون ایجاد خطر، است.
- حساسیت زدایی منظم: در این روش، پزشک بیمار خود را با روش‌های حساب شده و ایمن، در معرض موضوع یا موقعیتی که از آن می‌ترسد، قرار خواهد داد.
- اعمال تنش‌های عضلانی(AMT): همانطور که از اسم آن بر می‌آید، AMT شامل کشش مکرر عضلات اصلی اندام فوقانی و اندام تحتانی، به وسیله الگوی تنفس طبیعی است.
- آموزش روانی: فرایند این روش دربرگیرنده آموزش به افراد مبتلا به بیماری روانی و اعضای خانواده آن‌ها در مورد ماهیت بیماری، علت پیشرفت، عواقب، پیش آگاهی، درمان و جایگزین‌های آن است.
- هاپتوتراپی: هدف از این روش، ایجاد حس تعلق است.
و در نهایت...
فوبیا در سراسر جهان شایع است و در حالی که بیشتر افراد یک نوع از فوبیاهای رایج را تجربه کرده‌اند، بعضی انسان‌ها نیز از فوبیاهای غیر معمول‌تری رنج می‌برند. اگر شما هم با فوبیا سر و کار دارید، اجتناب از آن، جزئی از زندگی‌تان خواهد شد، اما باید بدانید این کار نه تنها به رفع فوبیا کمک نمی‌کند، بلکه در صورتی که مجبور به مواجهه با آن باشید، اضطراب‌تان چند برابر خواهد شد.
درمان استاندارد فوبیا روش‌های "روان درمانی" است و داروها تاکنون نقش مفیدی در درمان فوبیا ایفا نکرده‌اند. به یاد داشته باشید که بسیاری از انسان‌ها با فوبیا دست و پنجه نرم می‌کنند، پس لزومی به خجالت کشیدن و عدم درمان آن وجود ندارد.
منبع: psychcentral
