دلیل لخته شدن خون پس از دریافت واکسن آسترازنکا چیست ؟

لخته شدن نادر خون در افراد دریافت کننده واکسن آسترازنکا آکسفورد ، موجب شد تا برخی کشور ها استفاده از این واکسن را محدود کنند ؛ در ابتدا با مقدمه ای در مورد سندرم لخته خون مقاله را شروع کرده و سپس به بررسی علت و درمان آن می پردازیم .

سندرم لخته خونی شامل یک نوع لخته غیر معمول به نام CVST است که اغلب به وسیله تعداد کمی پلاکت در مغز تشکیل می شود . این سندرم عمدتا در افراد زیر 60 سال و بیشتر در زنان نسبت به مردان دیده شده است – شاید علت تفاوت در جنسیت بدین خاطر باشد که تعداد پرستاران و مراقبان بیمار خانم (چه در منزل چه در بیمارستان) بیشتر از آقایان است ، پس تعداد بیشتری از خانم ها واکسینه شده اند .

به گفته Munir Pirmohamed ، رئیس کمیسیون داروهای انسانی انگلستان : "در تجزیه و تحلیل 79 موردی که در انگلستان واکسن آسترازنکا را دریافت کرده اند ، تعداد زنان و مردانی که دچار لخته خون شده اند ، یکسان است ." نرخ کلی ابتلا به این سندرم 4 نفر از هر یک میلیون نفری است که این واکسن را زده اند .

همچنان ناشناخته است که چرا افراد جوان بیشتر در معرض خطر هستند ، به همین دلیل در برخی کشور ها واکسن آسترازنکا تنها برای افراد بالاتر از سن خاصی استفاده می شود ؛ شاید علت دیگر محدودیت سنی این است که افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به covid-19 هستند ، بنابراین ریسک واکسن نزدن از ایجاد لخته خونی به مراتب بیشتر می شود .

چه عواملی می توانند باعث ایجاد لخته خونی توسط واکسن آسترازنکا شوند ؟

در بیشتر افرادی که پس از تزریق واکسن آسترازنکا آکسفورد دچار لخته های خونی شده اند ، تست آنتی بادی هایی که به مولکول ترشح شده از پلاکت ها متصل می شوند (فاکتور پلاکت 4 یا PF4) مثبت گزارش شده بود ؛ به گفته Andreas Greinacher متخصص اثرات جانبی هپارین از دانشگاه Greifswald آلمان : "ممکن است واکسن به طریقی متوجه تولید این آنتی بادی ها شده و سپس با ایجاد لخته های کوچک متعدد در خون ، این پلاکت ها را از بین ببرد . این اتفاق مشابه سندرمی است که در آن آنتی بادی های مشابه در فرایند «درمان رقیق کردن خون به وسیله هپارین» مورد هدف قرار می گیرند "

به گفته Andreas Greinacher : "نتایج مطالعات بر روی موش ها نشان می دهد که DNA می تواند به PF4  متصل شده ، آنتی بادی ها را مورد هدف قرار داده و سپس آن ها را تبدیل به لخته های خونی کند ؛ من حدس می زنم به همین دلیل است که سندرم لخته شده خون تنها در واکسن های مبتنی بر آدنوویروس حاوی DNA دیده شده است ."

واکسن آسترازنکا آکسفورد برای حمل پروتئین ویروس کرونا از DNA آدنوویروس یک شامپانزه (ویروس سرماخوردگی بی خطر برای انسان) استفاده می کند ؛ واکسن جانسون اند جانسون هم به روشی مشابه عمل کرده اما از DNA یک آدنوویروس انسانی استفاده می کند .

اخیراً در بعضی کشور ها این دستور العملی صادر شده است که در آن توصیه می شود اگر فردی طی دو هفته پس از دریافت واکسن کرونا ، علائمی در رابطه با سندرم لخته شدن خون داشته باشد ، آزمایش "آنتی بادی ضد پلاکت ها" را انجام دهد ؛ در صورت مثبت بودن جواب آزمایش ، فرد باید همان درمانی را دریافت کند که به طور معمول برای افرادی که عوارضِ جانبیِ نادرِ هپارین را از خود نشان می دهند ، تجویز می شود / در صورت منفی بودن جواب آزمایش ، درمان دیگری برای لخته های خونی تجویز می شود .

🧪بیشتر بدانید : در صورت وجود آنتی بادیِ پلاکت ها ، بدن شما آنتی بادی هایی تولید می کند که پلاکت های خونی شما را از بین می برند ، در نتیجه تعداد پلاکت های خون کم تر از حد نرمال می شود – این شرایط پزشکی "thrombocytopenia" نامیده می شود .

واکسن آسترازنکا از جمله واکسن هایی است که به منظور کنترل ویروس کرونا در ایران تزریق می شود ؛ آیا شما این واکسن را دریافت کرده اید ؟ آیا عوارض جانبی ای برایتان به همراه داشت ؟ در قسمت زیر می توانید نظرتان را با همراهان ویرا به اشتراک بگذارید❤️

منبع : newscientist